Het is tijd uit de schaduw te stappen

Jullie komen elkaar vaak in bestuurlijke overleggen tegen. Wat kunnen jullie zeggen over jullie samenwerking?
Susanne: “Die is goed. Het grootste goed is dat we ons samen richten op het collectieve belang, op de ontwikkeling van het onderwijs en van de stad.” Jeroen vult aan: “met het opstellen van het noodplan een jaar of vier geleden kwamen we in een nieuwe fase van intensiever samenwerken. En we blijven investeren in die samenwerking. We realiseerden we ons bijvoorbeeld laatst dat we nog te veel praten en verzanden in details, dat we ons meer moeten focussen op de hoofdlijnen. Dat is dan reden een onafhankelijk voorzitter voor ons overleg aan te stellen.” Hasib: “we hebben korte lijntjes en, heel belangrijk, goed persoonlijk contact.”

Toch heeft het onderwijs ook de naam behoudend te zijn. Verandering kost tijd. Dat kan innovatie in de weg staan. Of zie ik dat verkeerd?
Dat beeld wordt eerst met klem weersproken en later genuanceerd. Het is niet een conservatieve grondhouding, maar de complexiteit van het onderwijs op zichzelf en de dynamische en complexe context waarbinnen onderwijs in Almere gegeven wordt, die de indruk kan wekken dat veranderen langzaam gaat.

Hasib bevlogen: “Ik ken maar één sector die net zo in beweging is als het onderwijs, dat is de ICT. Ik durf er mijn hand voor in het vuur te steken dat iedere docent op onze Hogeschool het afgelopen jaar aan onderwijsinnovatie heeft gewerkt.” Susanne: “Vergeet niet, docenten hebben ten eerste te maken met een heel diverse groep leerlingen, ten tweede met allerlei maatschappelijke ontwikkelingen en ten derde met veel verwachtingen en eisen. Denk aan onderwijs aan vluchtelingen, het lerarentekort, alle wet- en regelgeving. Dat spel dag in dag uit spelen vereist innovatiekracht.” Hasib vult aan: “onderwijs innoveren is op zich al complex. Er zijn zoveel verschillende visies op goed onderwijs. Het valt niet mee die beelden binnen een school op één lijn te krijgen. Tegelijkertijd bevat die grabbelton aan professionele visies ook een enorm potentieel aan innovaties.”

In de reacties klinkt hoop en perspectief door. “We zijn in Almere voorlopers in het vormgeven van het onderwijs van de toekomst,” observeert Jeroen. “Je ziet steeds minder één leerkracht voor de klas, de hele dag, het hele jaar door. We moeten onze boodschap eigenlijk omdraaien. We moeten niet meer zeggen, ‘help, we hebben een tekort’. We moeten zeggen: help ons het onderwijs van de toekomst vorm te geven.” Susanne vertelt over de verhalen die zij dagelijks hoort, over de motivatie van leerkrachten voor het vak en voor de stad Almere te kiezen. Die verhalen verdienen een veel verder bereik.”

Stel ik vraag jullie volgend jaar waar jullie trots op zijn, wat zeggen jullie dan?
Eensgezind spreken zij niet meer over beleid en afspraken maar over de mouwen verder opstropen. Susanne kordaat: “minder lullen, meer poetsen.” Hasib zet nog een tandje bij: “ik hoop dat we, met al onze ideeën, genoeg gepoetst hebben en liefst nog wat meer.” Jeroen tenslotte: “dat we meerdere dingen in samenhang doen. Ik zou het geweldig vinden als leerkrachten over 10 jaar naar Almere komen omdat dit dè plek is waar we het onderwijs van de toekomst geven. Dat ze daar bij willen zijn.”

Op welke manier kan onderzoek daaraan bijdragen?
“Luister vooral naar de leerkrachten”, aldus Susanne. Jeroen vertelt over eerdere ervaringen: “ik heb gezien hoeveel impact het heeft als onderzoekers in gesprek gaan met praktijkmensen over de uitkomsten van onderzoek. Wat dat kan betekenen in het werk. Op dat contact hoop ik.” Hasib: “De voorwaarden liggen er.” Jeroen blikt hoopvol vooruit naar een nieuwe fase: “Vier jaar geleden was er een enorm probleem en kwam er een noodplan. Nu praten we niet meer over nood. We hebben het nu over het creëren van een nieuwe werkelijkheid.”