De school in de buurt, hoe breed mag die zijn?

Kansengelijkheid en leefbaarheid zijn onderwerpen waarover de laatste jaren veel gesproken wordt, omdat het de toekomst van ons land, onze stad en onze wijk raakt. In welke wereld, in wat voor omgeving, onder welke omstandigheden en met welke kansen en vooruitzichten willen we onze kinderen op laten groeien?

Voor een groeistad als Almere waar dagelijks gewerkt wordt aan nieuwe ontwikkelingen zijn dit vragen die meehelpen om de stad die uit meer dan 220.000 inwoners bestaat goed vorm te blijven geven. Inmiddels staat er een stad die geschiedenis maakt met nieuwe wijken, stadsdelen, inwoners en voorzieningen, waarvan de eerste inmiddels meer dan 40 jaar oud zijn.

Door: Annet Tuinstra, onderzoeker bij lectoraat Urban Care & Eduation

En in de bestaande, inmiddels dus grote stad Almere zijn de wijken, stadscentra, bevolkingssamenstelling en voorzieningen niet meer hetzelfde als in het begin. Met andere behoeften, mogelijkheden, kansen, maar ook bedreigingen om het de prettige groenblauwe fijne woon- en leefstad te laten zijn. De veranderende stad en behoeften van gezinnen vragen ook om andere gebouwen voor opvang en onderwijs.

De nieuw- of verbouw van schoolgebouwen levert veel nieuwe mogelijkheden op om naast de school ook andere functies, voorzieningen, activiteiten en mogelijkheden te creëren die passen bij de wijk en de leefwijze nu en in de toekomst. Een plek voor de ontwikkeling van kinderen van 0 tot 12 jaar, denk je eens in hoe een voorziening er dan uit zou kunnen zien. Er zijn in steden als Almere en Lelystad voorbeelden te vinden, zoals Integraal Kindcentrum de Warande en de Aquamarijn waar Go Kinderopvang en het onderwijs intensief samenwerken.

Denkend vanuit het kind is het heel logisch om te starten op een brede kindvoorziening bij de kinderopvang en daarna in hetzelfde gebouw naar het basisonderwijs te gaan. Met dezelfde rugzak en met je vriendjes naar groep 1 als je vier jaar bent geworden. Een deur verder kan je naar de logopedie of naar de buitenschoolse opvang. Het speelplein kan zo worden ingericht dat kinderen er na schooltijd, in het weekend en in de avonden ook kunnen komen spelen. Zo wordt het schoolplein ook een wijkspeelplaats. En het gebouw kan aan nog veel meer voorzieningen een plek bieden, afhankelijk van wat er in die wijk nodig is. Mogelijkheden voor een kansrijke start kunnen dan letterlijk geboden worden op één plek in de wijk.

Maar het is nog niet gemakkelijk om zo’n voorziening te maken die ook echt past bij de behoeften van de ouders en kinderen. Welke partners zijn er nodig voor een bepaalde wijk, hoe vinden die samen hun plek in het gebouw, hoe werken zij samen in het onderwijs voor kinderen, hoe maken ouders en kinderen de plek echt van hen? Dat zijn vragen die op dit moment spelen.

Samenwerken vraagt misschien ook om een ander beeld van het concept ‘school’. Kunnen leraren en pedagogisch medewerkers samen het speel- werkthema voor de komende week voorbereiden? Kunnen de kinderen samenspelen op dezelfde speelplekken? Zou een directeur voor een basisschool uit de kinderopvang denkbaar zijn? Of zien we duobanen voor ons, waarin je in de ochtend pedagogisch medewerker bent op de voorschoolse opvang en in de middag leraarondersteuner in groep 3?

Kortom, samen in één gebouw en óók samen maatschappelijke opgaven oppakken. Dwars door de muren van systemen heen vormen we dan één knooppunt: de brede kindvoorziening. Verschillende brede kindvoorzieningen laten al zien hoe ze dat doen en er zijn nog allerlei kansen om dit verder te versterken.

De komende jaren richt het lectoraat zich op de vraag hoe je ervoor zorgt dat de brede kindvoorzieningen de kansengelijkheid en leefbaarheid in steden zoals Almere versterken en zo de stad toekomstbestendig maken.

Weet jij het?

Welk gebouw is een brede school? In dit artikel staan foto’s van vijf schoolgebouwen: De @Archipel, De Tjasker, De Verbeelding, Het Kompas en Het Samenspel. Welke van deze scholen zijn brede scholen?

Heb jij het antwoord goed? Check het hier